İnsani İkamet İzni Nasıl Alınır? | Eski Pasaportlular İçin İnsani İkamet İzni

İnsani İkamet İzni Nasıl Alınır? | Eski Pasaportlular İçin İnsani İkamet İzni

İnsani İkamet İzni Nasıl Alınır? | Eski Pasaportlular İçin İnsani İkamet İzni

İkamet izni, çeşitli ihtiyaçlara göre bazı türlere ayrılmıştır. Yazımızda esas olarak bu türlerden insani ikamet iznini inceleyeceğiz. Konu ile ilgili olarak; insani ikamet izni kimlere verilir, nasıl alınır, gerekli belgeler nelerdir ve nerelere başvuru yapılmalıdır, süreç nasıl işlemektedir ve ne kadar sürer, dikkat edilmesi gerekenler nelerdir gibi soruları cevaplayacak ve diğer önemli ayrıntılara değineceğiz. Bu nedenle yazımızın dikkatlice okunmasını tavsiye ediyoruz.

Ayrıca oturma izni ile ilgili genel bilgi almak için ise “oturma izni” ve “oturma izni harç ücretleri 2020” yazımızı okuyabilirsiniz.

Yabancıların ikamet etmesi ile ilgili olarak Türkiye’nin kendi kanuni düzenlemeleri olduğu gibi bu konuda Türkiye’nin de taraf olduğu uluslararası anlaşmalar da söz konusudur. Yabancıların oturma izni ile ilgili olarak temel kanun “Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu”dur. Yazımızda insani ikamet iznini, bu kanun hükümlerince ve uygulamada yaşanan problemlere göre inceleyeceğiz. Yazımızın asıl konusu, insani ikamet izni ile ilgili önemli ayrıntılardır. Ancak diğer ikamet türlerinin isimlerinden bahsetmek gerekirse bunlar şu şekilde sıralanabilir:

• Kısa Dönem İkamet İzni

• Aile İkamet İzni

• Öğrenci İkamet İzni

• Uzun Dönem İkamet İzni

• İnsan Ticareti Mağduru İkamet İzni

İnsani İkamet İzni Nasıl Alınır?

6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun 46 ncı ve 47 nci maddelerinde insani ikamet izni düzenlenmiştir.Ayrıca Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 44 üncü maddesinde insani ikamet izni düzenlenmiştir.

İnsani İkamet İzni Düzenlenebilecek Yabancılar Kimlerdir?

– Çocuğun yüksek yararı söz konusu olduğunda,

– Haklarında sınır dışı etme veya Türkiye ye giriş yasağı kararı alındığı halde, yabancıların Türkiye’den çıkışları yaptırılamadığında ya da Türkiye’den ayrılmaları makul veya mümkün görülmediğinde,

– Kanunun 55 inci maddesi uyarınca yabancı hakkında sınır dışı etme kararı alınmadığında,

– Kanunun 53 üncü, 72 nci ve 77 nci maddelerine göre yapılan işlemlere karşı yargı yoluna başvurulduğunda,

– Başvuru sahibinin ilk iltica ülkesi veya güvenli üçüncü ülkeye geri gönderilmesi işlemlerinin devamı süresince,

– Acil nedenlerden dolayı veya ülke menfaatlerinin korunması ile kamu düzeni ve kamu güvenliği açısından Türkiye’ye girişine ve Türkiye’de kalmasına izin verilmesi gereken yabancıların, ikamet izni verilmesine engel teşkil eden durumları sebebiyle diğer ikamet izinlerinden birini alma imkanı bulunmadığında,

– Olağanüstü durumlarda,

insani ikamet izni düzenlenebilir.

İnsani İkamet İzni Kaç Yıllık Sürelerle Düzenlenebilir?

İnsani ikamet izni Bakanlığın onayı alınmak ve en fazla birer yıllık sürelerle olmak kaydıyla valilikler tarafından verilir ve uzatılabilir.

İnsani İkamet İzni Şartları Nelerdir?

İnsani ikamet izinlerinde diğer ikamet izinlerinin verilmesindeki şartlar aranmamaktadır.

İnsani ikamet izni şartlarını şu türlerinden istisnai şekilde sıralamamız mümkündür:

• YUKK m.46’da sayılan hallerden birisinin varlığı

• Başvuru harcının ödenmiş olması

• Başvuru için gerekli belgelerin hazırlanmış olması

• Başvurunun valiliğe bağlı İl Göç İdaresi İl Müdürlüğüne yapılmış olması

• İl Göç İdaresine, İçişleri Bakanlığının insani ikamet izni verebileceğine dair onay vermesi

Bu saydığımız şartların sorunsuz bir şekilde gerçekleşmesi durumunda kişi insani ikamet iznini ikamet tezkeresi ile elde edecektir.

Yukarıda insani ikamet izni verilebilecek halleri saydık. İşte insani ikamet izni için gerekli belgeler de hangi nedene dayanarak insani ikamet izni talep edildiğine bağlı olarak değişecektir. Yani çocuğun yüksek yararı olduğunda bu durumun tespitine yönelik belgeler, olağanüstü durumlarda bu duruma ilişkin belgeler vs. yukarıda saydığımız durumlara göre değişecek ve tespite yarayışlı belgeler edinilmesi gerekir. Burada il Göç İdaresinin uygulamadan ne şekilde belgelere olumlu yanıt verdiği ile ilgili olarak uygulamayı bilen bir yabancılar avukatının desteğini almak önem taşır. Ayrıca insani ikamet izni başvurusunda bulunan kişinin en azından kimliğini tespite yarayacak resmi kurumlardan alınmış bir kimlik kartı veya diğer belgeye sahip olması aranır. İnsani ikamet izni başvurularından eski pasaport da kabul edilebilmektedir. Bununla beraber uygulamada insani ikamet izni başvuru formu denilen bir form söz konusudur. Bu formu İl Göç İdaresinden de doldurulabileceği gibi bu kurumun web sitesinde yer alan ön başvuru formu da doldurulabilir.

  İnsani İkamet İzni Başvurusu Nereye Yapılır?

Konuyu düzenleyen 46. madde açıkça insani ikamet iznini valiliklerin vereceğini belirtmiştir. Aynı kanunun 22. maddesinde oturma izni için valilikler bünyesinde çalışan il Göç idaresi Müdürlüklerine başvuru yapılabilecek haller arasında insani ikamet izni de yer almıştır. Buna göre insani ikamet izni almak isteyen birisi, direk kendisi veya avukatı aracılığı ile valilikler bünyesinde faaliyet gösteren il göç idaresi müdürlüğüne gerekli başvuruyu yapmış olmalıdır. İnsani ikamet izni yukarıda da belirttiğimiz üzere istisnai bir oturma izni türüdür. Şartları ve prosedürü bakımından diğer ikamet türlerinden farklıdır. YUKK madde 46 hükmüne göre valiliğe bağlı İl Göç idaresinin insani ikamet izni verebilmesi için İçişleri Bakanlığı buna onay vermelidir. Yani görüldüğü üzere başvuru ve onay mercileri biraz farklı olan bir ikamet türünden bahsetmekteyiz.

İnsani İkamet İzni Red, İptal veya Uzatılmama nedenleri nelerdir?

İnsani ikamet izni Bakanlığın onayı alınmak kaydıyla, iznin verilmesini zorunlu kılan şartlar ortadan kalktığında valiliklerce iptal edilir ve uzatılmaz.

İnsani İkamet İzni Başvurusunun Reddedilmesi İnsani ikamet izni başvurusu bazı durumlarda reddedilmektedir. Bu durumların başında YUKK m.46’da yer alan ve yukarıda bahsettiğimiz hallerin gerçekleşmemiş olması durumu gelir. Yani insani ikamet izni verilebilecek olan durumları sınırlı olarak saymıştık. İşte haricinde bir durumda yapılan başvuru reddedilir. haller Bunun haricinde, yabancının yukarıda saydığımız diğer oturma izni türlerinden birisini alabiliyor olması durumunda gene insani ikamet izni başvurusu reddedilir. Çünkü insani ikamet izni istisnai niteliktedir ve diğer ikamet türleri alınabiliyorken verilemez. 46. maddede yer alan şartlar sağlanmış olsa bile öncelik diğer oturma türlerindedir.

İnsani İkamet İzni Harç ve Giderleri

İnsani ikamet izni alabilmek için harç ödemek gerekmektedir. İnsani ikamet izni ile ilgili harçlar 492 sayılı Harçlar Kanunu hükümleri etrafında sürekli güncellenerek belirlenmektedir. Bu kurallar çerçevesinde oturma izni ile ilgili tahsil edilecek olan harç maktu harçtır. Yani başvurunun somut özelliklerine göre değişmemekte, her zaman belirli bir miktarda olmaktadır. Bunlar da genellikle çok yüksek olmayan miktarlardır. Bu miktarlar, Harçlar Kanununun ekinde yer alan tarife çerçevesinde belirlenir. Eğer insani ikamet izni alacak olan kişi 18 yaşından küçük bir yabancı ise burada belirlenen miktardaki harcın yarısı oranında harç öder. Aşağıda da değineceğimiz üzere oturma süresinin ihlal edilmesi durumunda doğan para cezası yabancı tarafından ödenmelidir. Ancak insani ikamet izninde bunun ödenmemiş olması başvurunun reddedilmesi için yeterli bir neden değildir.

Bununla birlikte oturma izni için harç ödemekten muaf olan bazı kişiler söz konusudur. Buna göre;

• Türk okullarında yahut fakültelerinde okuyan yabancılar ikamet tezkeresini harç ödemeksizin alır.

• Özel olarak basın ve yayın kuruluşlarında muhabir olarak faaliyet gösteren yabancılar da ikamet tezkeresini harç ödemeden elde edebilir.

• Devlet, il özel idaresi, belediye, Devlet iktisadi teşebbüsleri ve bunlara bağlı çalışan kurumlarca istihdam edilen profesör ve benzeri uzmanlar ile bu kişilerin çalışmayan eş ve çocukları da aynı şekilde harçtan muaf kişiler arasındadır.

• Mali durumunun bozuk olduğuna kanaat getirilen kişiler de harç ödemekten muaf tutularak ikamet tezkeresini elde edebilir.

• Aslı Türk olup ta Türk kültürüne bağlı olan yabancılar da harç ödemek zorunda değildir.

• Turkuaz Karta sahip olan yabancılar ile bu kişilerin Türk vatandaşı olmayan eşleri, yabancı çocukları da harç ödemeksizin ikamet tezkeresi alabilecektir.

İnsani İkamet İzni Nasıl Alınır?

İnsani İkamet İznine İlişkin Diğer Hususular

İnsani ikamet izni alan yabancılar iznin veriliş tarihinden itibaren en geç yirmi iş günü içinde adres kayıt sistemine kayıt yaptırmak zorundadır.

İnsani ikamet iznine sahip olan kişiler, bu izinlerinin süresi içinde uzun dönem ikamet izni hariç olmak üzere şartlarını taşıdıkları diğer ikamet izinlerinden birisi için başvurabilirler.

İnsani ikamet izni ile geçirilen süreler, Kanunda öngörülen ikamet izin sürelerinin toplanmasında hesaba katılmamaktadır.

KAYNAK : GÖÇ İDARESİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

 https://www.goc.gov.tr/